چه عواملی باعث بسته شدن صفحه رشد میشود
بسته شدن صفحه رشد یا صفحه اپیفیزیال (epiphyseal plate)، فرایندی طبیعی است که در زمان بلوغ رخ میدهد و به توقف رشد طولی استخوانها منجر میشود. این پدیده تحت تأثیر چندین عامل قرار میگیرد:

- هورمونهای رشد: هورمون رشد (GH) نقش کلیدی در تحریک رشد استخوانها از طریق صفحه رشد دارد. با افزایش سن و نزدیک شدن به پایان دوران بلوغ، ترشح هورمون رشد کاهش مییابد که به بسته شدن صفحه رشد کمک میکند.
- هورمونهای جنسی: استروژن و تستوسترون نقش مهمی در فرایند بسته شدن صفحه رشد ایفا میکنند. استروژن، حتی در مردان، میتواند باعث بلوغ و در نهایت بسته شدن صفحه رشد شود. افزایش سطح این هورمونها در دوران بلوغ باعث تسریع در بسته شدن صفحههای رشد میشود.
- ژنتیک: ژنتیک نقش مهمی در زمان بسته شدن صفحه رشد دارد. هر فرد به طور ژنتیکی زمان مشخصی برای رشد استخوانها و بسته شدن صفحه رشد خود دارد. به همین دلیل، زمان بلوغ و توقف رشد در افراد مختلف متفاوت است.
- عوامل تغذیهای: تغذیه ناکافی، بهویژه کمبود مواد مغذی ضروری مانند کلسیم، ویتامین D، و پروتئین، ممکن است به توقف رشد استخوانی و بسته شدن زودهنگام صفحه رشد منجر شود.
- بیماریها و اختلالات هورمونی: برخی از بیماریها مانند کمکاری یا پرکاری تیروئید، بیماریهای مزمن یا نارسایی کلیوی و مشکلات هورمونی میتوانند باعث اختلال در فرایند رشد و تسریع در بسته شدن صفحههای رشد شوند.
- عوامل محیطی و فیزیکی: برخی آسیبها یا فشارهای فیزیکی شدید به استخوانها میتوانند باعث آسیب به صفحه رشد و تسریع در بسته شدن آن شوند.
در مجموع، بسته شدن صفحه رشد یک فرایند طبیعی است که معمولاً در سنین بلوغ اتفاق میافتد و تحت تأثیر عوامل هورمونی، ژنتیکی و محیطی قرار دارد.
چگونه می توانیم متوجه بسته شدن صفحه رشد شویم؟
تشخیص بسته شدن صفحه رشد، بهویژه در افراد در حال رشد، از اهمیت بالایی برخوردار است و معمولاً از روشهای زیر استفاده میشود:
- عکسبرداری رادیولوژی (X-ray): معمولترین و دقیقترین روش برای تشخیص بسته شدن صفحه رشد، انجام عکسبرداری از استخوانهای بلند (مانند استخوان ران یا ساعد) است. در این تصاویر، پزشک میتواند وجود یا عدم وجود صفحه رشد را ببیند. زمانی که صفحه رشد بسته شده باشد، دیگر فاصلهای بین بخش اپیفیزیال و دیافیزیال استخوان دیده نمیشود و این قسمتها به یکدیگر جوش خوردهاند.
- ارزیابی سن استخوانی: با بررسی سن استخوانی از طریق تصاویر رادیولوژی میتوان تخمین زد که آیا صفحه رشد هنوز فعال است یا خیر. سن استخوانی ممکن است با سن تقویمی متفاوت باشد و میتواند نشاندهنده میزان رشد باقیمانده باشد. برای این منظور، معمولاً از تصاویر دست و مچ استفاده میشود.
- علائم فیزیکی بلوغ: پس از بلوغ، با کاهش چشمگیر رشد قد، میتوان به بسته شدن احتمالی صفحههای رشد پی برد. در دوران بلوغ، رشد قد بسیار سریع است، اما پس از بلوغ سرعت رشد کاهش مییابد و نهایتاً متوقف میشود.
- ارزیابی توسط پزشک متخصص: پزشکان متخصص، بهویژه متخصصین غدد یا ارتوپد، میتوانند با استفاده از ارزیابیهای بالینی و تصویربرداریهای مناسب، بسته شدن صفحه رشد را تشخیص دهند. همچنین بررسی سابقه خانوادگی و شرایط هورمونی فرد میتواند به تشخیص دقیق کمک کند.
- آزمایشات هورمونی: در برخی موارد، پزشک ممکن است برای بررسی سطوح هورمونهای مربوط به رشد، مانند هورمون رشد (GH) و هورمونهای جنسی (استروژن و تستوسترون)، آزمایش خون تجویز کند تا ببیند آیا شرایط هورمونی طبیعی است یا خیر.
به طور کلی، دقیقترین روش برای بررسی بسته شدن صفحه رشد استفاده از عکسبرداری رادیولوژی است، اما بررسیهای بالینی و آزمایشهای هورمونی نیز میتوانند به تشخیص کمک کنند.
جهت دریافت نوبت مشاوره یا انجام عمل افزایش قد می توانید از طریق WhatsApp با ما در تماس باشید.
limblengthening.ir مرکز جامع اطلاع رسانی عمل جراحی افزایش قد.
